Łacińsko-angielsko-polski słowniczek zoologiczny – tłumaczenia nazw gatunkowych zwierząt
Łacińskie nazwy gatunków zwierząt charakteryzują się ogromną różnorodnością, wyrażającą bogactwo faunistyczne Ziemi, pośród której można jednak odnaleźć pewne podobieństwa taksonomiczne. W poniższej tabeli celowo wymieniono tłumaczenia z łaciny na język polski i na język angielski jedynie wybranych nazw gatunkowych zwierząt, w których występuje identyczny co do brzmienia i pisowni łacińskiej człon nazwy rodzajowej i gatunkowej. Fakt ten może stanowić pewną ciekawostkę biologiczną, ułatwiając zapamiętanie nazw łacińskich popularnych krajowych gatunków fauny.
Wyjaśnienie różnic między nazwą rodzajową i nazwą gatunkową w taksonomii – systematyce organizmów
Na przykładzie dwóch gatunków padlinożernej hieny (Tab. 1) pokazujemy, iż jednakowa polska nazwa rodzajowa wcale nie musi mieć analogicznego odpowiednika (odbicia lustrzanego) w języku łacińskim. Z kolei jednakowa nazwa gatunkowa dwóch zupełnie różnych gatunków zwierząt, jak np. Pan troglodytes (szympans zwyczajny) i Troglodytes troglodytes (strzyżyk zwyczajny, wole oczko) może, lecz nie musi implikować konsekwentnego tłumaczenia na język polski. Proste analogie występują w nazwach gatunkowych określających kolory dla takich gatunków, jak np. Lacerta viridis (jaszczurka zielona) i Picus viridis (dzięcioł zielony) czy Ciconia nigra (bocian czarny) i Sambucus nigra (bez czarny) bądź Salix alba (wierzba biała) i Ardea alba (czapla biała). Szerzej o tłumaczeniach zoologicznych i botanicznych piszemy w innym miejscu naszego serwisu www.
| nazwa łacińska | nazwa angielska | nazwa polska |
|---|---|---|
| Alces alces | Eurasian elk, moose | łoś |
| Anser anser | greylag goose | gęś gęgawa, gęgawa |
| Apus apus | common swift | jerzyk zwyczajny, jerzyk (ptak podobny do jaskółki) |
| Axis axis | cheetal, chital, chital deer, spotted deer, axis deer | aksis, jeleń aksis, czytal (ssak z rodziny jeleniowatych, zamieszkujący Indie i Cejlon) |
| Bison bison | American bison, bison | bizon, żubr amerykański |
| Bubo bubo | Eurasian eagle-owl | puchacz zwyczajny, puchacz |
| Bufo bufo | common toad | ropucha szara, ropucha zwyczajna |
| Buteo buteo | common buzzard | myszołów zwyczajny, myszołów |
| Capreolus capreolus | European roe deer | sarna europejska, sarna |
| Ciconia ciconia | white stork | bocian biały |
| Coccothraustes coccothraustes | hawfinch | grubodziób zwyczajny, grubodziób, pestkojad, grabołusk |
| Cricetus cricetus | European hamster, Eurasian hamster | chomik europejski |
| Crocuta crocuta | spotted hyena, laughing hyena | hiena cętkowana, hiena plamista |
| Dama dama | fallow deer | daniel (ssak z rodziny jeleniowatych) |
| Genetta genetta | common genet, small-spotted genet | żeneta zwyczajna, żeneta europejska, żeneta |
| Glis glis | edible dormouse, fat dormouse | popielica |
| Hyaena hyaena | striped hyena | hiena pręgowana |
| Lutra lutra | Eurasian otter, common otter, European otter | wydra europejska, wydra |
| Lynx lynx | Eurasian lynx | ryś euroazjatycki, ryś |
| Margaritifera margaritifera | eastern pearlshell, freshwater pearl mussel | skójka perłorodna, perłoródka rzeczna (małż) |
| Marmota marmota | Alpine marmot | świstak alpejski, świstak |
| Melolontha melolontha | cockchafer, May bug | chrabąszcz majowy |
| Mephitis mephitis | striped skunk | skunks zwyczajny, skunks |
| Myotis myotis | greater mouse-eared bat | nocek duży (nietoperz) |
| Natrix natrix | grass snake, ringed snake, water snake | zaskroniec zwyczajny |
| Perdix perdix | grey partridge, English partridge, Hungarian partridge, hun | kuropatwa zwyczajna, kuropatwa |
| Phocoena phocoena | harbour porpoise (British), harbor porpoise (American) | morświn |
| Phoenicurus phoenicurus | common redtsrat, redstart | pleszka zwyczajna, pleszka (drobny ptak leśny) |
| Pica pica | Eurasian magpie, common magpie, European magpie | sroka, sroka pospolita, sroka zwyczajna |
| Pyrrhula pyrrhula | bullfinch, common bullfinch, Eurasian bullfinch | gil zwyczajny |
| Rattus rattus | black rat, ship rat, roof rat, house rat | szczur śniady (śniady – o ciemnym umaszczeniu) |
| Regulus regulus | Goldcrest | mysikrólik zwyczajny, mysikrólik (najmniejszy ptak Europy, waży około 5 g) |
| Rupicapra rupicapra | northern chamois, chamois | kozica północna, kozica |
| Serinus serinus | European serin | kulczyk zwyczajny, kulczyk (bliski krewny kanarka, najmniejszy krajowy gatunek łuszczaka) |
| Thymallus thymallus | grayling | lipień pospolity, lipień europejski, lipień (ryba) |
| Troglodytes troglodytes | winter wren, Eurasian wren | strzyżyk zwyczajny, strzyżyk woleoczko, wole oczko (co ciekawe: Pan troglodytes to szympans zwyczajny) |
| Uncia uncia | snow leopard | pantera śnieżna, irbis, bars |
| Vicunga vicunga | vicuna | wigoń, wikunia (ssak podobny do lamy) |
| Viviparus viviparus | common river snail | żyworódka rzeczna (ślimak skorupkowy) |
| Vulpes vulpes | red fox | lis rudy, lis pospolity |
Ciekawostki przyrodnicze – systematyka w biologii
Lista obejmuje głównie ssaki i ptaki, a wybiórczo gady, płazy, ryby i bezkręgowce. Jest niepełna i z pewnością w literaturze będzie można odnaleźć jeszcze dziesiątki, o ile nie setki nazw gatunkowych zwierząt o identycznych członach rodzajowym i gatunkowym. Jednakże staraliśmy się wybrać przede wszystkim najbardziej reprezentatywne gatunki krajowej fauny. Tym samym ciekawostki przyrodnicze na naszej stronie www uzupełniamy o nowy wpis, tym razem dotyczący biologicznych terminów słownikowych.